ไข้หวัดใหญ่เป็นโรคติดเชื้อไวรัสของระบบทางเดินหายใจ เกิดขึ้นทุกเพศทุกวัย โดยเฉพาะในเด็ก โรคนี้มักมีอาการรุนแรงกว่าไข้หวัดธรรมดาและมีโอกาสเกิดอาการแทรกซ้อนได้มากกว่า สาเหตุเกิดจากเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่ Influenza Virus ซึ่งอยู่ในน้ำมูกและเสมหะของผู้ป่วย ผู้ป่วยจะมีอาการค่อนข้างเร็วกว่าไข้หวัดธรรมดาปวดศีรษะอย่างรุนแรง ปวดกล้ามเนื้อ อ่อนเพลียอย่างเฉียบพลัน

การติดต่อ

• เชื้อสามารถติดต่อจากคนหนึ่งไปอีกคนหนึ่ง โดยการหายใจ ได้รับน้ำมูกหรือเสมหะของผู้ป่วย โดยเชื้อจะผ่านเข้าทางเยื่อบุตา จมูก และปาก

• การสัมผัสสิ่งปนเปื้อนเชื้อโรค เช่น ผ้าเช็ดหน้า ช้อน แก้วน้ำ การจูบ

• การที่มือไปสัมผัสเชื้อแล้วขยี้ตาหรือเอาเข้าปาก

อาการของโรค

1. ไข้หวัดใหญ่ที่ไม่มีโรคแทรกซ้อน ระยะฟักตัว 1 – 4 วัน โดยเฉลี่ย 2 วัน

• ผู้ป่วยจะมีอาการอ่อนเพลียอย่างเฉียบพลัน

• เบื่ออาหาร คลื่นไส้ ปวดศีรษะอย่างรุนแรง

• ปวดตามแขน ขา ปวดข้อ ปวดรอบตัว

• ไข้สูง 39 – 40 องศาเซลเซียส

• เจ็บคอและคอแดง มีน้ำมูกใสไหล ไอแห้งๆ ตัวจะร้อนแดง ตาแดง

• อาการอาเจียนหรือท้องเดิน มีไข้ 2 – 4 วัน แล้วค่อยๆลดลง แต่อาการคัดจมูกละแสบคอ ยังคงอยู่ โดยทั่วไปจะหายภายใน 1 สัปดาห์

2. สำหรับรายที่เป็นรุนแรง มักเกิดในผู้ป่วยที่มีโรคเรื้อรังอยู่ก่อน และมักเกิดโรคแทรกซ้อนที่ระบบอื่นด้วย เช่น

• อาจจะพบการอักเสบของเยื่อหุ้มหัวใจ ผู้ป่วยจะมีอาการเจ็บหน้าอก หรืออาการหัวใจวายผู้ป่วยจะเหนื่อยง่าย

•  ระบบประสาท พบเยื่อหุ้มสมองอักเสบ และปอดบวม ผู้ป่วยจะแน่นหน้าอก และเหนื่อย

•  โดยทั่วไปไข้หวัดใหญ่มักจะหายในไม่กี่วัน แต่ก็มีผู้ป่วยบางรายจะไอ และปวดตามตัวนาน 2 สัปดาห์ มักจะเกิดอาการปวดบวมและโรคหัวใจหรืออาการตามโรคที่ผู้ป่วยเป็นอยู่

ระยะติดต่อ

•  ระยะเวลาติดต่อคนอื่นคือ 1 วัน ก่อนเกิดอาการ

• 5 วัน หลังมีอาการ

• ในเด็กอาจจะแพร่เชื้อ 6 วัน ก่อนมีอาการและแพร่เชื้อได้นาน 10 วัน

โรคแทรกซ้อน 

• ติดเชื้อแบคทีเรีย อาจทำให้ปอดบวม ฝีในปอด หนองในช่องเยื่อหุ้มปอด

• ไข้หวัดใหญ่ในหญิงตั้งครรภ์มีผลต่อมารดามักเป็นชนิดรุนแรงและมีอาการมาก และอาจจะทำให้แท้งได้

• ผู้ป่วยบางราย โดยเฉพาะผู้สูงอายุ เด็กเล็ก ผู้ป่วยโรคเรื้อรัง เช่น โรคปอดหรือโรคหัวใจ อาจเกิดอาการแทรกซ้อน เช่น ปอดบวม หลอดลมอักเสบ หูชั้นกลางอักเสบ และอาจมีอาการรุนแรงถึงขั้นเสียชีวิตได้

ไข้หวัดใหญ่ที่ไม่มีภาวะแทรกซ้อน ผู้ป่วยสามารถดูแลตนเองที่บ้านได้โดย

•  นอนพักผ่อนมากๆไม่ทำงานหนัก

• ดื่มน้ำเปล่า ผลไม้ และน้ำหวานมากๆ หรืออาจจะดื่มน้ำเกลือแร่ร่วมด้วย

• รับประทานอาหารอ่อนๆ

• ไม่อาบน้ำเย็น เวลามีไข้สูง ให้ใช้ผ้าชุบน้ำเช็ดตัว เมื่อไข้ลดลงแล้ว ควรอาบน้ำอุ่นอีกซัก 5 วัน

• เวลาไอหรือจาม ควรใช้ผ้าปิดปากและจมูก

• หมั่นล้างมือให้สะอาด

• หลีกเลี่ยงจากที่สาธารณะ ในช่วงที่มีการระบาด

 ผู้ป่วยควรพบแพทย์เมื่อใด

•  ไข้หวัดใหญ่สามารถหายได้เอง และท่านสามารถดูแลตัวเองที่บ้านได้

 ผู้ป่วยเด็กควรปรึกษาแพทย์เมื่อใด

•  มีไข้สูงต่อเนื่อง ให้ยาลดไข้แล้วไข้ยังเกิน 38.5 องศาเซลเซียส

• หายใจหอบ หรือหายใจลำบาก

•  มีอาการมากกว่า 7 วัน

• ริมฝีปากมีสีม่วงหรือเขียว

• เด็กดื่มน้ำหรือรับประทานอาหารไม่พอ

• เด็กซึมลง ไม่เล่น

•   เด็กไข้ลดลง แต่หายใจหอบ

 ผู้ป่วยผู้ใหญ่ควรปรึกษาแพทย์เมื่อใด

• มีไข้สูงต่อเนื่อง

• หายใจลำบก หรือหายใจหอบ

• เจ็บหรือแน่นหน้าอก

• หน้ามืด เป็นลม

• สับสน

• อาเจียน หรือรับประทานอาหารไม่ได้

 ผู้ป่วยเป็นไข้หวัดใหญ่ที่มีอาการต่อไปนี้ ต้องเข้าโรงพยาบาล

• มีการขาดน้ำไม่สามารถดื่มน้ำได้เพียงพอ

• ไอแล้วมีเสมหะปนเลือด

• หายใจลำบาก หายใจหอบ

• ริมฝีปากเปลี่ยนเป็นสีเขียว

• มีไข้สูงมากจนมีอาการเพ้อ

• มีอาการไข้และไอ หลังจากที่อาการไข้หวัดใหญ่หายไปแล้ว

 ระยะเวลาพักฟื้น

• ผู้ป่วยส่วนใหญ่อาการจะหายภายใน 2 – 3 วัน ไข้จะหายภายใน 7 วัน อาการอ่อนเพลียอาจจะคงอยู่นาน 1 – 2 สัปดาห์

การป้องกัน

• ล้างมือบ่อยๆ

• หลีกเลี่ยงการเอามือเข้าปาก หรือขยี้ตา

• อย่าใช้ของส่วนตัวร่วมกับผู้อื่น เช่น แก้วน้ำ

• หลีกเลี่ยงการสัมผัสใกล้ชิด เมื่อเวลาเจ็บป่วย

• เวลาไอ หรือจาม ให้ใช้ผ้าปิดปากและจมูก

 การป้องกันอื่นๆ

• รับวัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่ ปีละ 1 ครั้ง