ฝังเข็มแล้วดีอย่างไร

โดย  นพ.ธนาธิป  สฤทธิบูรณ์  แพทย์เวชปฏิบัติและฝังเข็ม

        การฝังเข็มช่วยปรับสมดุลของร่างกาย เพื่อกระตุ้นให้ร่างกายตื่นตัว ช่วยให้อวัยวะและระบบต่าง ๆ ของร่างกายกลับมาทำงานได้ตามปกติ ซึ่งเป็นวิธีการทางธรรมชาติจึงปลอดภัยและได้ผลดี การฝังเข็มสามารถช่วยระงับอาการปวด จึงมักนำไปใช้รักษาโรคปวดต่าง ๆ การฝังเข็มยังสามารถเพิ่มภูมิคุ้มกันให้แก่ร่างกาย ปัจจุบันจึงมีการนำเอาการฝังเข็มมาใช้เพื่อป้องกันโรค

การฝังเข็มรักษาอะไรได้บ้าง

        องค์การอนามัยโลก (WHO) ได้ประกาศยอมรับการรักษาโรคและหรือบรรเทาอาการด้วยวิธีฝังเข็ม ไว้ดังนี้

        การรักษาที่ได้ผลเด่นชัด เป็นพิเศษ

        - อาการปวด ปวดต้นคอเรื้อรัง หัวไหล่ ข้อศอก สันหลัง ปวดเอว ปวดหัวเข่า ปวดจากโรครูมาตอยด์ ปวดจากการเคล็ดขัดยอก ปวดประจำเดือน ปวดนิ่วในถุงน้ำดี ปวดศีรษะ มีสาเหตุมาจากความเครียด หรือก่อนการมีประจำเดือน ปวดเนื่องจากสาเหตุต่าง ๆ ปวดในระบบทางเดินปัสสาวะ ปวดเส้นประสาท หรือปวดเส้นประสาทบนใบหน้า ปวดหลัง การผ่าตัด ปวดไมเกรน อาการซึมเศร้า

       - โรคอาการทั่วไป อัมพฤกษ์ และผลข้างเคียงหลังจากป่วยด้วยโรคทางสมอง ความดันโลหิตสูงหรือต่ำ งูสวัด เม็ดเลือดขาวน้อยกว่าปกติ สมรรถภาพทางเพศถดถอย ภูมิแพ้ หอบหืด หวาดวิตกกังวล นอนไม่หลับ ขากรรไกรค้าง แพ้ท้อง คลื่นเหียนอาเจียน การเลิกเหล้าบุหรี่ ยาเสพติด

        การรักษาที่ให้ผลดี   

        - อาการเจ็บเฉียบพลันหรือเรื้อรังในลำคอ (ต่อมทอนซิล)
        - อาการวิงเวียนศีรษะสาเหตุจากน้ำในช่องหู
        - สายตาสั้นในเด็ก
        - เด็กในครรภ์มารดาอยู่ในท่าขวาง (ทำให้คลอดยาก)
        - อาการผิดปกติของลำไส้เมื่อเกิดความเครียด

        การรักษาที่ได้ผล

        - ท้องผูก ท้องเดิน
        - การมีบุตรยาก ที่มีสาเหตุจากทั้งฝ่ายหญิงและฝ่ายชาย
        - กระเพาะอาหารเลื่อนต่ำ เรอบ่อย
        - ปัสสาวะไม่รู้ตัว ไม่คล่อง
        - ไซนัสอักเสบ
        - หญิงหลังคลอดมีน้ำนมไม่พอ

การเตรียมตัวก่อนฝังเข็ม

        - นอนหลับให้เต็มที่ในคืนก่อนมาฝังเข็ม
        - รับประทานอาหารมาก่อนทุกครั้ง
        - สวมเสื้อผ้าหลวม ๆ สบาย ๆ ให้สะดวกต่อการฝังเข็ม

ฝังเข็มกี่ครั้งถึงจะเห็นผล

        โดยทั่วไปจะฝังเข็มประมาณ 10 ครั้ง และต้องมาต่อเนื่องอย่างน้อยอาทิตย์ละ 2 ครั้ง ถ้าเป็นโรคปวดต่าง ๆ ผู้ป่วยจะรู้สึกดีขึ้นตั้งแต่ครั้งแรกที่ได้รับการฝังเข็ม

ฝังเข็มช่วยให้หลับได้อย่างไร

        การฝังเข็มนั้นจะกระตุ้นสมอง ให้มีการหลั่งสารสื่อสัญญาณประสาท (neurotransmitters) ออกมาหลายชนิดหลายชนิด เช่น serotonin ซึ่งมีส่วนช่วยในการนอน ทำให้หลับได้เร็ว และเมื่อหลับแล้วจะไม่หลับ ๆ ตื่น ๆ ซึ่งสารเหล่านี้ เป็นสิ่งที่ร่างกายมีอยู่ปกติตามธรรมชาติ จึงไม่มีผลเสียข้างเคียงใด ๆ

ฝังเข็มหน้าใสได้ผลดีไหม จริงหรือไม่

        การฝังเข็มนั้น จะไปกระตุ้นหลอดเลือดฝอยให้ขยายตัว ระบบไหลเวียนเลือดหมุนเวียนดีขึ้น จึงทำให้สามารถนำพาอาหาร และขับของเสียออกจากเซลล์ได้ดียิ่งขึ้น ลดการอักเสบได้เร็วขึ้น สิวก็จะหายไวขึ้นนั่นเอง ในทางแพทย์แผนจีนนั้นมองว่า สิว ฝ้า นั้นเกิดจาการที่ร่างกายเรามีความร้อนสะสมอยู่ในร่างกายเยอะ ซึ่งจุดฝังเข็มตามร่างกายนั้น สามารถช่วยขับความร้อนออกจากร่างกายได้ ทำให้สมดุลของร่างกายนั้นกลับคืนมา ร่วมกับการดูแลรักษาผิวหน้า และทานอาหารให้เหมาะสมนั้น ก็จะทำให้ผิวพรรณของเราดูดีขึ้น

การฝังเข็มรักษาสิว

        ในทางแพทย์แผนจีน คนที่เป็นสิวนั้นเกิดจากการที่ร่างกายมีความร้อนมากเกินไป คือไม่รู้จะระบายออกทางไหน ก็เลยมาออกตามผิวหนังให้เราได้เห็นเป็นสิวกัน  นอกจากนี้ การเกิดสิวยังมีอีกหลายปัจจัย เช่น ฮอร์โมน, อารมณ์,แพ้เครื่องสำอางค์จากการแต่งหน้า, นอนหลับพักผ่อนไม่เพียงพอ, การขับถ่ายไม่ปกติ, การทานอาหารที่ร่างกายแพ้แบบแฝง, หรือช่วงก่อนประจำเดือนมามีสิวขึ้นเป็นประจำ เป็นต้น  การฝังเข็มนั้นจะช่วยระบายความร้อนออกจากร่างกาย เพราะการฝังเข็มช่วยให้เลือดลมไหลเวียนดีขึ้น ช่วยปรับสมดุลของร่างกายให้กลับสู่สภาวะปกติ ทำให้ร่างส่วนต่าง ๆของร่างกายทำงานประสานกันได้ดีขึ้น และฝังเข็มยังช่วยปรับฮอร์โมนได้อีกด้วย โดยจะมีการใช้เข็มขนาดเล็กแบบเฉพาะสำหรับฝังเข็มบนใบหน้า ฝังรอบบริเวณที่เป็นสิว ใช้เวลาประมาณ 20 - 30 นาที ภายใต้การดูแลของแพทย์ฝังเข็มผู้เชี่ยวชาญ การฝังเข็มรักษาสิว จะช่วยให้อาการของสิวอักเสบดีขึ้นเรื่อย ๆ จนสิวหายไป รวมถึงป้องกันการเกิดรอยแผลเป็นจากปัญหาของสิว ผิวหน้าดูเกลี้ยงเกลา ผิวแลดูสุขภาพดีจากภายในสู่ภายนอก ซึ่งการรักษา ควรทำ 10 ครั้งขึ้นไปเพื่อผลที่ชัดเจน

ฝังเข็มหน้าเสริมความงามทำอะไรได้บ้าง

        - สามารถปรับสมดุลร่างกายเพื่อรักษา สิว ฝ้า รอยแดง ใบหน้าหมองคล้ำ ขอบตาคล้ำ ยกกระชับผิว
        - ช่วยให้บริเวณใบหน้ามีเลือดไหลเวียนดี มีอาหาร และออกซิเจนมาเลี้ยงมากขึ้น และยังช่วยทำให้การขจัดของเสียออกไปได้ดียิ่งขึ้น
        - ช่วยขับความร้อนออกไปจากร่างกาย เนื่องจากแพทย์แผนจีนมองว่าความร้อนสะสมเป็นตัวการสำคัญ ที่ทำให้เกิดปัญหาต่าง ๆ ของผิวหน้า เช่น สิว ฝ้า ต่าง ๆ  กระตุ้นให้เกิดการสร้างคอลลาเจนใต้ผิวหนังมากขึ้น ช่วยลดริ้วรอ
        - ช่วยปรับสมดุลทั้งระบบของร่างกาย ทำให้อวัยวะต่าง ๆ ทำงานประสานกันได้ดียิ่งขึ้น
        - ช่วยปรับสมดุลฮอร์โมนในร่างกาย

การฝังเข็มลดริ้วรอย

        การฝังเข็มลดริ้วรอย เมื่อฝังบริเวณริ้วรอยหรือร่องลึก ร่องตื้น เป็นต้น เข็มจะไปช่วยกระตุ้นให้ร่องลึกที่อยู่ภายใน มีการสร้างคลอลาเจนขึ้นมา ช่วยฟื้นฟูผิวหน้าอย่างเป็นธรรมชาติ ริ้วรอยค่อย ๆ จางหายไป การฝังเข็มนั้นจะช่วยให้ริ้วรอยบนใบหน้า หน้าผาก ร่องรอบริมฝีปาก อื่น ๆ ลดลงแล้วยังช่วยต่อต้านริ้วรอย ปรับผิวหน้าให้กระชับขึ้น แก้ไขปัญหาถุงใต้ตาโดยไม่ต้องอาศัยการผ่าตัด โดยจะมีการใช้เข็มขนาดเล็กแบบเฉพาะสำหรับฝังเข็มบนใบหน้า ฝังเข็มลงบริเวณริ้วรอย ใช้เวลาประมาณ 20 - 30 นาที ภายใต้การดูแลของแพทย์ฝังเข็มผู้เชี่ยวชาญ
        นอกจากริ้วรอยที่ดูตื้นขึ้นแล้ว ศาสตร์ทางแพทย์แผนจีนยังปรับสมดุลจากภายใน ออกสู่ภายนอก หลังจากที่ฝังเข็มไปแล้วนั้นผิวหน้าจะดูเรียบเนียนขึ้น ผิวดูเปล่งประกายและใบหน้าสดใส โดยการฝังเข็มลดริ้วรอยควรทำ 10 ครั้งขึ้นไปเพื่อผลที่ชัดเจนเช่นกัน

ฝังเข็มเพิ่มความสูง

         การฝังเข็มเพิ่มความสูงนั้น เป็นการฝังเข็มเพื่อปรับสมดุลของอวัยวะและระบบต่าง ๆ ของร่างกาย เน้นที่การบำรุงม้ามและไตเป็นหลัก เนื่องจากแพทย์แผนจีนมองว่า ไตนั้นเป็นรากฐานของชีวิต มีบทบาทสำคัญในการควบคุมการเจริญเติบโตของร่างกาย การพัฒนาสมอง การสร้างกระดูก การสร้างเม็ดเลือด สมรรถภาพทางเพศ การสืบพันธุ์ และความชรา ส่วนกระเพาะอาหารนั้นทำหน้าที่รับและย่อยอาหาร จนได้เป็นสารจำเป็น และม้ามจะทำหน้าที่ลำเลียงสารจำเป็นนี้ไปใช้ทั่วร่างกาย นอกจากนี้แล้วการฝังเข็มยังกระตุ้นให้มีเลือดมาเลี้ยงกระดูกและข้อต่อมากขึ้น จึงทำให้กระดูกและข้อต่อเจริญเติบโตได้ดียิ่งขึ้น ร่วมกับการรับประทานอาหาร และออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
        ในแง่การวิจัยนั้น การฝังเข็มจะช่วยให้เด็กหลับลึกขึ้น ซึ่งช่วยให้การหลั่ง Growth Hormone ตอนนอนหลับลึกช่วงสามทุ่มและ ห้าทุ่มได้ดี ทั้งนี้จึงต้องขอความร่วมมือกับเด็กให้หลับก่อนสามทุ่มด้วย และการฝังเข็มนั้นยังเป็นการบำรุงร่างกายให้แข็งแรง เสริมภูมิคุ้มกัน และทำให้เด็กเจริญเติบโตได้อย่างเต็มที่โดยไม่ได้ใช้ยาหรือสารเคมีใด ๆ ช่วย จึงเป็นทางเลือกที่ปลอดภัยสำหรับเด็กในการช่วยเพิ่มความสูง

ฝังเข็มรักษาอาการปวด (office syndrome)

        การฝังเข็มยังสามารถกระตุ้นสมอง ให้มีการหลั่งสารสื่อสัญญาณประสาท (neurotransmitters) ออกมาหลายชนิด ที่สำคัญคือ เอนดอร์ฟิน (endorphins) สารตัวนี้มีฤทธิ์ระงับปวดที่แรงมาก การฝังเข็มจึงมีฤทธิ์ในการลดความเจ็บปวดให้แก่ร่างกายได้ นอกจากนี้ การฝังเข็มยังสามารถกระตุ้นให้ร่างกายมีการหลั่งสารฮอร์โมนที่สำคัญออกมาด้วย โดยเฉพาะอย่างยิ่งคือ ACTH, Adenosine, และฮอร์โมนคอร์ติโคสเตียรอยด์ ซึ่งเป็นฮอร์โมนที่มีฤทธิ์กว้างขวางมาก เช่น การลดการอักเสบของเนื้อเยื่อ กระตุ้นการปลดปล่อยพลังงานภายในร่างกาย เป็นต้น

การฝังเข็มลดความอ้วน

         การฝังเข็มจะช่วยปรับระบบย่อยและระบบขับถ่ายได้ดี ซึ่งแพทย์แผนจีนมองว่าผู้ทีมีภาวะน้ำหนักเกิน เกิดจากร่างกายมีภาวะชี่พร่องและมีความชื้นและเสมหะสะสมในร่างกาย ความชื้นและเสมหะนั้นเกิดจากการที่ม้ามทำงานไม่ดี การฝังเข็มจะช่วยบำรุงม้ามให้ทำงานได้ดี ซึ่งจะสามารถขับพวกความชื้นและเสมหะออกไปได้ และช่วยปรับสมดุลฮอร์โมนได้อีกด้วย

การฝังเข็มหูลดน้ำหนัก
       
        การฝังเข็มหูนั้นนอกจากจะช่วยรักษาโรคยังช่วยป้องกันโรคได้อีกด้วย จากเวลาที่ผ่านมายังพิสูจน์ให้เห็นว่าการฝังเข็มหูนั้นยังช่วยเพิ่มภูมิคุ้มกัน และยังมีส่วนช่วยในการเลิกเหล้า เลิกบุหรี่ เสริมความงามได้อีกด้วย การฝังเข็มหูเราจะใช้เข็มขนาดเล็กแทงลงไปที่จุดฝังเข็มหู จะติดไว้ประมาณ 1 อาทิตย์ และสลับข้างในอาทิตย์ต่อมา และควรรักษาความสะอาดให้ดี ถ้าหูเปียกให้ซับให้แห้ง เพราะอาจเกิดการอักเสบและติดเชื้อได้ในการฝังเข็มหูที่ช่วยลดความอ้วนได้นั้น เราจะฝังเข็มไปที่จุดที่ช่วยลดความอยากอาหารทำให้ไม่หิว และจุดที่ช่วยทำให้สบายใจ จะได้ไม่กระวนกระวายอยากอาหาร